ذهن آگاهی (mindfulness) چیست و چگونه آن را تقویت کنیم؟

این روز‌ها زندگی پرمشغله باعث شده تا افراد دچار نگرانی‌های بی‌مورد، استرس و اضطراب و عدم تمرکز فکری شوند، از طرفی گاه آن‌ قدر درگیر فکر کردن به گذشته یا آینده خود هستند که دیگر از بودن در زمان حال لذتی نمی‌برند. اما در میان این همه هیاهو و تشویش، یک روش مدرن برای فرار از خیالات و بودن در زمان حال وجود دارد و آن کسب مهارت ذهن آگاهی است. mindfulness چیست؟ و چگونه باعث فرار از خیال میشود؟

ذهن اگاهی یا حضور ذهن روشی مؤثر برای رسیدن به آرامش، لذت بردن عمیق و بیشتر از زندگی، ر‌هایی از نگرانی درباره آینده و بالا بردن راندمان کاری محسوب می‌شود که امروزه طرف‌داران زیادی پیدا کرده است.

پس اگر شما هم یک مدیر پرکار هستید که در طول روز مجبورید استرس‌های شغلی زیادی را تجربه کنید یا کارمند شرکتی هستید که برای انجام وظایف کاری خود نیاز به توجه و تمرکز بالایی دارید، پیشنهاد ما به شما این است که با ما در زی یوگا همراه باشید تا مطالبی را در مورد ذهن آگاهی، مزایای این مهارت و اینکه چگونه می‌توان حضور ذهن را در خود تقویت نمود، برایتان بازگو کنیم.

مفهوم ذهن آگاهی یا Mindfulness چیست؟

شاید برایتان جالب باشد که بدانید ذهن آگاهی یعنی چه (mindfulness چیست)؟ در پاسخ به این سؤال می‌توان گفت: ذهن اگاهی یا توجه آگاهی در واقع روشی مدرن برای فرار از تخیلات، کیفیت حضور در لحظه یا بودن در زمان حال و درگیر شدن به‌صورت کامل به‌دور از حواس پرتی و قضاوت در کاری است که فرد می‌تواند در لحظه آن را انجام دهد.

آنچه مفهوم ذهن آگاهی یا mindfulness برای شما به ارمغان می‌آورد این است که انسان اگر بخواهد به آرامش برسد و نگرانی‌ها و اضطراب‌های درونی را از خود دور کند، باید با جریان لحظه به لحظه و مستمر زندگی همراه باشد و رابطه عمیقی با آن برقرار نماید. نمود عملی این مفهوم را برخی از افراد با انجام تمرین‌هایی همراه با تمرکز و دقت کردن به حواس پنج‌گانه در درک عمیق و با آرامش لحظه‌ها توصیه می‌کنند.

پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما درباره چگونه مدیتیشن کنیم را بخوانید.

حضور ذهن به معنای آگاهی از رفتار، افکار، هیجانات و انگیزه‌ها بیان می‌شود، به صورتی که شما بهتر بتوانید آن‌ها را مدیریت کنید، به عبارت دیگر ذهن آگاهی به معنای توجه کردن آن هم به شیوه‌های خاص است، یعنی توجه و تمرکزی که در آن سه عنصر هدفمندی، بودن در حال حاضر و قضاوت نکردن دخالت داشته باشد.

از طرفی در پاسخ به اینکه ذهن اگاهی یعنی چه (mindfulness چیست)؟ باید بگوییم این مهارت یک عامل زیر بنایی مهم برای رسیدن به ر‌هایی است؛ چراکه روشی مؤثر در جهت خاموش کردن و توقف فشار‌های دنیا و فشار‌های ذهنی خود فرد خواهد بود؛ بنابراین حضور ذهن یعنی شما آگاهی خود را از گذشته و آینده به زمان حال معطوف کنید تا بتوانید با حضور در لحظه، واقعیت‌ها را با تمام جنبه‌های درونی و بیرونی آن ببینید و دریابید که ذهن به دلیل قضاوت‌هایی که انجام می‌دهد، دائماً در حال گفتگوی درونی با خود است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد ورزش اریال یوگا چیست مقاله مربوطه را مطالعه کنید.

ذهن آگاهی چه مزایایی دارد؟

ذهن آگاهی مزایای متعددی دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

این مهارت به شما کمک می‌کند تا در لحظه زندگی کنید و از شما می‌خواهد با فکر کردن به چیز‌هایی که در اطرافتان وجود دارد، دیگر خود را درگیر گذشته‌ای که توان تغییر آن را ندارید و آینده‌ای که پیش‌بینی آن برایتان سخت است، نکنید و این افکار را از ذهنتان بیرون کنید.

داشتن احساس رفاه بیشتر از دیگر مزیت‌های ذهن اگاهی است، به عبارت دیگر وقتی این مهارت در وجود شما افزایش پیدا می‌کند، به‌مرورزمان استرس و نگرانی‌هایتان کاهش می‌یابد و اعتماد به نفس شما بیشتر می‌شود.ذهن آگاهی همچنین می‌تواند بر روی مغز شما تأثیر مستقیمی بگذارد و باعث تراکم بالای ماده خاکستری مغز در نواحی مرتبط با کنترل احساسات، یادگیری و حافظه شود.

این مهارت بر روی بدن هم اثرات بی‌نظیری می‌گذارد و معمولاً افرادی که به‌صورت منظم هشت هفته مدیتیشن ذهن اگاهی را تمرین کرده‌اند، به دلیل افزایش پادتن در بدنشان، سیستم ایمنی آن‌ها عملکرد بهتری داشته است.یکی دیگر از مزیت‌های ذهن اگاهی این است که باعث بهبود روابط شخصی و حرفه‌ای شما می‌شود، بنابراین هنگامی که در یک شرایط متفاوت و خاص حضور کامل دارید، شما می‌توانید با دلسوزی، همدلی و صداقت با دیگران برخورد کنید و با آن‌ها رفتار خوبی داشته باشید و از این طریق اعتماد افراد را به سمت خود جلب نمایید.

پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما درباره یوگا چشم چیست را بخوانید.

چگونه می‌ توان ذهن آگاهی را تقویت کرد؟

شما می‌توانید با استفاده از روش‌هایی که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم‌، مهارت ذهن اگاهی را در خود تقویت کنید:

حضور ذهن را تمرین کنید؛ افراد معمولاً بخش زیادی از روز خود را صرف فکر کردن به گذشته و آینده می‌کنند و کار‌های روزانه را بدون توجه و تمرکز انجام می‌دهند. بهتر است بدانید که مغز انسان می‌تواند جریان‌های فکری بی‌پایانی را در خود جای دهد تا دنیای پیرامون را مشاهده و قضاوت کند.

پس به جای اینکه بگذارید افکار شما حواستان را پرت کند، سعی کنید با صبر و حوصله افراد، اشیا و موقعیت‌های پیرامون خود را مشاهده کنید و به جای اینکه مدام روی افکارتان تمرکز داشته باشید، توجه خود را به محیط اطرافتان جلب کنید.

به کار‌های روزانه خود توجه بیشتری داشته باشید؛ از دیگر راه‌های تقویت مهارت ذهن آگاهی این است که یکی از کار‌هایی را که به‌صورت روزانه انجام می‌دهید، انتخاب کرده و این بار با روش متفاوتی درباره آن فکر کنید. مثلاً کار‌هایی نظیر شستشوی ظروف، جارو کردن برگ‌ها یا کار‌های دفتری خود را در نظر بگیرید؛

سرما یا گرمای آب را زمانی که ظرف می‌شویید روی دستانتان احساس کنید، به صدای خش‌خش برگ‌ها هنگام جارو کردن گوش دهید، موقع انجام کار‌های دفتری خود در محل کارتان، کاغذ را بین انگشتانتان حس کنید. سعی کنید روی فعالیت‌های روزانه خود حداقل پنج دقیقه تمرکز داشته باشید. مطمئناً با انجام این روش از کار‌های روزمره خود بیشتر لذت خواهید برد و بعد از اتمام آن‌ها نسبت به گذشته حس بهتری خواهید داشت.

درنگ کردن و توجه داشتن را تمرین کنید؛ ذهن آگاهی یا mindfulness یعنی حضور داشتن در لحظه و زمان حال، پس تلاش کنید برای رسیدن به این آگاهی، درنگ کردن و توجه داشتن را تمرین کنید. به چیز‌هایی که احساس می‌کنید، می‌بینید یا می‌شنوید، فکر کنید. سعی کنید هرکدام از کار‌هایتان را به نوبت و با جدیت تمام انجام دهید.

وقتی انسان چند وظیفه را هم‌زمان انجام می‌دهد، احساس نابسامانی و آشفتگی خواهد داشت و این حالت به مرور باعث می‌شود کیفیت انجام کار‌ها پایین بیاید؛ بنابراین بهتر است روی هرکدام از کار‌هایی که در روز انجام می‌دهید به نوبت تمرکز داشته باشید. اگر دچار حواس پرتی هستید، اعمالتان را قضاوت نکنید و حس بدی نسبت به آن‌ها نداشته باشید. سعی کنید به آرامی توجه خود را به مسیر درست هدایت کنید و با انگیزه بیشتری بر روی کار‌هایتان تمرکز نمایید.

پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما درباره یوگای صورت چیست را بخوانید.

با احساسات خود کنار بیایید و آن‌ها را بپذیرید؛ از خود این سؤال را بپرسید: در طول روز چند بار افکار و احساساتم را قضاوت می‌کنم؟ و با خود بگویید من نباید این احساس را داشته باشم یا این فکر من وحشتناک است. یادتان باشد که بخشی از آگاه بودن این است که افکار و احساسات خود را به‌صورت درست یا غلط قضاوت نکنید و به جای آن سعی کنید با این افکار و احساسات کنار بیایید و آن‌ها را بپذیرید، بی‌طرف بمانید.

مدیتیشن را یاد بگیرید و آن را تمرین کنید؛ برای پرورش و تقویت مهارت ذهن اگاهی یکی از بهترین روش‌ها، تمرین مدیتیشن آن هم به‌صورت روزانه به مدت چند دقیقه است. یادتان باشد که هدف حضور ذهن این نیست که به محض نشستن و آرام گرفتن به حالت خاصی برسید، چراکه ذهن شما همواره درگیر خیال بافی، خاطرات و نقشه‌های گوناگون است؛

بنابراین زمانی که درگیر جزئیات فکری بی‌ پایان می‌شوید، در مورد افکارتان و خودتان به هیچ عنوان قضاوت نکنید. فقط سعی کنید حواس خود را دوباره به زمان حال و در لحظه بودن معطوف کنید. به نفس کشیدنتان فکر کنید، به احساساتی که بدنتان آن‌ها را تجربه می‌کند، فکر کنید و روی چیز‌هایی که می‌توانید ببینید و بشنوید، تمرکز و توجه داشته باشید. هدف مدیتیشن این نیست که شما دست از فکر کردن بردارید، هدف این مهارت حضور در لحظه است و به‌مرورزمان در طول تمرین مدیتیشن آگاهی و توجه شما به پیرامونتان بالا می‌رود.

اگر به دنبال کلاس یوگا می گردید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله بهترین کلاس یوگا در تهران را مطالعه کنید.

سخن پایانی

با توجه به مطالبی که در این مقاله بیان شد، ذهن آگاهی یا حضور ذهن از طریق تمرکز خود خواسته فرد به زمان حال ایجاد می‌شود که با کنجکاوی دلسوزانه و بی‌غل‌وغش همراه است، بنابراین شما می‌توانید به وسیله پرورش این مهارت یاد بگیرید که چگونه در لحظه و حال زندگی کنید و اندیشیدن به گذشته و نگران بودن در مورد آینده‌ای که هنوز اتفاق نیفتاده را کنار بگذارید.

از آنجایی که حضور ذهن اثرات فوق‌العاده‌ای برای ذهن و جسم انسان به ارمغان می‌آورد، اگر شما هم تمایل دارید به این مهارت دست پیدا کنید، می‌توانید در دوره‌های آموزشی ذهن آگاهی زی یوگا شرکت کنید. لازم به ذکر است که این دوره‌ها تحت نظارت و آموزش خانم زینب گودرزی و به‌صورت کاملاً حرفه‌ای انجام می‌شود.

پیشنهاد می شود مقاله فعال سازی چاکراهای بدن را مطالعه کنید.

برخی از سوالات رایج:

1.مفهوم ذهن آگاهی یا Mindfulness چیست؟

ذهن اگاهی یا توجه آگاهی در واقع روشی مدرن برای فرار از تخیلات، کیفیت حضور در لحظه یا بودن در زمان حال و درگیر شدن به‌صورت کامل به‌دور از حواس پرتی و قضاوت در کاری است که فرد می‌تواند در لحظه آن را انجام دهد.

2.ذهن آگاهی چه مزایایی دارد؟

این مهارت به شما کمک می‌کند تا در لحظه زندگی کنید و از شما می‌خواهد با فکر کردن به چیز‌هایی که در اطرافتان وجود دارد، دیگر خود را درگیر گذشته‌ای که توان تغییر آن را ندارید.