یوگا، یک تمرین ذهنی و جسمی است. در یوگا، تمرینهای مختلف بدنی ، تکنیکهای تنفس و مراقبه را باهم ترکیب میکنند. یوگا یک ورزش باستانی است که بهظر میرسد منشا آن به هند برمیگردد. یوگا ورزشی باستانی است که در عین بالا بردن استقامت و آمادگی بدن، روح و روان انسان پر مشغله امروزی را آرام میکند. بسیاری، یوگا را راهی برای ایجاد تعادل و اتحاد بین روح و بدن میدانند.
دانش یوگا بسیار گسترده و وسیع است. مفاهیم و اصطلاحات مختلفی در یوگا وجود دارد که در هنکام انجام تمرینات یوگا، ممکن است آنها را از مربی خود بشنوید و یا در مقالات یوگا بخوانید. اطلاع از اصطلاحات یوگا می تواند برای شروع این ورزش کمک زیادی به شما کند. می توانید از مربی خود بخواهید که معنی کلمات یوگا را به شما بگوید یا شما را با اصطلاحات این ورزش آشنا کند. یادگیری و استفاده صحیح از اصطلاحات، یکی از راه های احترام گذاشتن به فرهنگ یوگا است.
اصطلاحات یوگا
مانترا
مانترا چیست ؟ مانترا، ذکری برای تمرکز و توجه برای جذب انرژی و ارتعاشات مثبت کیهانی است. مانترا، آوایی خاص و مجموعهای هدفمند از کلمات با چینشی خاص است که باعث آرامش ذهن میشود. تکرار آهنگین کلمات و هماهنگی آوای آنها، توجه ذهن را کاملا به خود معطوف میکند. در نهایت، این تسلط باعث آرامش ذهنی و از آن مهمتر، تاثیر بر ناخودآگاه فرد میشود. مهمترین اثر گفتن مانترا، به وجود آمدن شعف و افزایش آرامش درونی است. هر چند که تکرار مانترا بعد ار مدتی، باعث رهایی تنش از سیستم عصبی و بهبود تمرکز میشود.
یوگانیدرا
یوگانیدرا به معنای وانهادگی به شکلی هوشیارانه است. بر اساس فلسفه یوگانیدرا، خواب استراحتی فیزیکی است و به خودی خود، باعث آرامش روانی نمیشود. اما زمانی که فرد وجود خود را غرق در وانهادگی کند؛ ذهن و جسم هر دو استراحت خواهند کرد. حتی عدهای معتقدند که به خاطر حالت خواب و بیداری افراد در حین انجام یوگانیدرا، ارتباط بین ذهن آگاه و ناخودآگاه، باعث شروع سفری به درون میشود. البته اگر کسی مهارت هوشیاری در زمان خواب را به خوبی فرا بگیرد؛ میتواند از آن بهره بیشتری ببرد. درباره یوگانیدرا چیست بیشتر بخوانید.
شاواسانا
شاواسانا، یکی از آساناهای یوگا است. در این حالت شما بهصورت خوابیده روی زمین بدن خود را رها میکنید. شاواسانا در یوگا، حالتیست که ذهن و جسم را به اتفاق یکدیگر به آرامش و سکون میرساند. در فلسفه انجام شاواسانا عقیده بر این است که با رهایی وزن بدن و در سکون نگه داشتن بدن، نیروی زمین جسم را به سمت اجری درست و متمرکز آساناها هدایت خواهد کرد.
با بدون حرکت ماندن بدن برای یک مدت و خاموش نگه داشتن ذهن، در حالیکه کاملا آگاه هستید، یاد می گیرید که تنآرامی چه حسی دارد. این استراحت آگاهانه، ذهن و روح را تقویت میکند. هرچند بی حرکت نگه داشتن ذهن، از بی حرکت نگه داشتن بدن بسیار سختتر است. بنابراین، مهارت پیدا کردن در انجام تمرین شاواسانا به ظاهر ساده است اما یکی از سختترین مهارت هاست. درباره شاواسانا چیست بیشتر بخوانید.
مدیتیشن
مدیتیشن چیست ؟ مدیتیشن یا مراقبه،عملی است که در آن فرد با استفاده از تکنیکهای مختلف مانند ذهن آگاهی، برای آموزش توجه و آگاهی و دستیابی به یک حالت روان و آرام و پایدار ذهنی استفاده میکند. مدیتیشن بهطور کلی روش تسلط بر ذهن است. از تاثیرات مثبت مدیتیشن بر ذهن و روان، کاهش استرس و اضطراب، افزایش خودآگاهی، تقویت خلاقیت و افزایش آرامش و تمرکز است. همچنین انجام مداوم و درست مدیتیشن باعث بهبود سردردهای میگرنی، کند شدن روند پیری بدن، تنظیم غدد هورمونی و بهبود کیفیت خواب است.
آیورودا
یک علم باستانی و کهن است که از هندوستان ریشه گرفته و در کشورهای دیگر نیز در قالب طب جایگزین استفاده میشود. یکی از مفاهیمی که از این طریق به آیورودا راه یافته مفهوم «تعادل» است، که بر اساس آن مقابله با نیازهای طبیعی باعث از بین رفتن تعادل در بدن و ایجاد بیماری میشود.
آیورودا ترکیبی از رژیم غذایی، داروهای طبیعی، روتینهای روزمره، روش های جوان سازی و سم زدایی، و درمانهای عملی است؛ همینطور مدیتیشن و اصول « زندگی خردمندانه » را طبق فلسفه ی یوگا، برای سالم نگه داشتن ذهن و بدن، درمان بیماری هایی که حادث می شوند و داشتن زندگی سالم و عمر طولانی مورد استفاده قرار می دهد.
مت یوگا
زیرانداز ورزشی یوگا که بیشتر آن را با نام مت یوگا میشناسیم؛ تشکی نازک و ساخت شده از الیافی مخصوص است که در حین ورزش از سر خوردن ورزشکار جلوگیری میکند. پیشنهاد میشود مقاله دیگر ما درباره راهنمای خرید وسایل یوگا را بخوانید.
ویپاسانا
مدیتیشن ويپاسانا يكي از كهنترين روشهاي مراقبه در هند است. گوتاما بودا 2500 سال پيش اين روش را كشف كرد و آن را همچون دارويي براي رهايي همگي انسان ها از درد و رنج آموزش داد. ويپاسانا يك واژه پالي و به معناي داشتن بصيرت و مشاهده هر چيز همان گونه كه واقعا هست مي باشد. ويپاسانا يك باور كوركورانه و يا يك فلسفه نيست و هيچ ارتباطي با مذاهب ندارد، بلكه روش عملي است براي پالايش ذهن و رهايي از تنشها و منفيگراييهايي كه باعث بدبختي انسان هاست، و هركس، با هوشي متوسط ميتواند آن را به كار بندد.
چاکرا
چاکرا به باور آیین هندو به مراکز انرژی در بدن انسان گفته میشود. چاکرا یا شاکرا در وجود هر موجود زنده ای قرار دارد حتی گیاهان. این چاکراها منابع انرژی یا به عبارتی شریان های حیات میباشند.
چاکراها یا مراکز انرژی در حال چرخش هستند و بخشهای بسیار مهمی از کالبد انرژی محسوب میشوند. همانند کالبد فیزیکی که از اعضای حیاتی و کم اهمیت تر تشکیل شدهاست، کالبد انرژی نیز دارای چاکراهای اصلی و فرعی و چاکراهای بسیار کوچک است. در مجموع بدن انسان هفت چاکرا دارد و هر یک از این هفت چاکرا با یکی از هفت غده بدن و همچنین با گروهی از اعصاب که شبکه نامیده میشوند مرتبط میباشد. هر یک از این چاکراها به یکی از قسمتهای بدن و وظایف مخصوص درون بدن پیوسته هستند که بوسیله شبکه عصبی یا غددی که به آن چاکرا مربوط میباشند کنترل میشوند.
پرانایاما
پرانایاما به عنوان تنفس از مهمترین مباحث یوگا است. زندگی با شروع تنفس و تداوم آن آغاز ادامه پیدا میکند و با قطع تنفس پایان مییابد. آهنگ تنفس انسان هماهنگ با ریتم حیات وی تنظیم و نمادی از وضعیت سلامتی جسم و ذهن او است. هر تغییری در آهنگ تنفس در شرایط جسم و روان ما تاثیر میگذارد. بنابراین تمرینات مداوم تنفسی پرانایاما با تاثیر میگذارد. بنابراین تمرینات مداوم تنفسی پرانایاما با تاثیر در آهنگ و ریتم تنفس میتواند تاثیرات مهم در سلامتی تن و روان داشته باشد. انتظام ارادی فرآیند تنفس، مدیریت جریان هوا دردم، بازدم و حبس تنفس با شیوههائی متعدد درعلم باستانی یوگا طی قرنها صورت میپذیرفته است.
هاتا یوگا
هاتا يوگا متداولترين روش يوگاست و در کشورهاي غربي طرفداران زيادي دارد. دراين شاخه از يوگا، از حرکات بدني يا آسانا، تکنيکهاي تنفسي يا پراناياما و مديتيشن يا مراقبه استفاده ميشود که باعث ميشوند تا سلامت فرد بهتر شده و به بُعد معنوي خود نزديکتر شود. دراين بخش از حرکات متعددي استفاده ميشود.
اگر به دنبال ذهني آرام و جسميسالم هستيد،هاتا يوگا ميتواند برايتان بسيار سودمند باشد.
راجایوگا
راجا به معني همايوني است واين روش، شاه يوگا بهحساب ميآيد که ممکن است بهدليل اين باشد که بيشتر افرادي که اين روش را انتخاب ميکنند، در انجمنهاي مذهبي و يا معنوي به نوعي مشغول به فعاليت ميباشند. راجا يوگا بر پايه تعليمات هشتگانه يوگا بنا شده است .
يک راجا يوگي خود را مرکزيت ميبيند و براي همين احترام گذاشتن به خود و به تمامي مخلوقات هستي امري واجب براي راهش بهشمار ميآيد. آنها اول ياد ميگيرند که بر نفس خود غلبه کنند و به اين ترتيب خود را محترم بشمارند.
اگر دوست داريد به خودتان و کارهايتان نظم دهيد پس راجا يوگا برايتان بسيار مفيد خواهد بود.
اشتانگایوگا
اشتانگا یکی از سبک های یوگاست که به آمادگی فیزیکی زیادی نیاز دارد و برای تازه کاران و کسانی که استایل مناسبی ندارند، مناسب نیست. به این سبک یوگا، یوگای قدرتی نیز گفته می شود و برای تسلط بر آن، به سال ها تمرین و پشتکار نیاز است.
کندالینی
به اعتقاد هندوها، همه انسانها در هنگام تولد با انرژی به نام کندالینی متولد میشوند. انرژی که در انتهای ستون فقرات هر شخص قرار گرفته و با بیداری آن، میتواند فراتر از هر زمان دیگری دیدینیهای جهان هستی را ببیند و آواز کهکشان را با گوش جان، بشنود.
کندالینی در اصل به معنای مطالعه انرژِی فلسفه معنوی و در نهایت دستیابی به آن است. اعتقاد بر این است که انرژی الهی در وجود تمام انسانها وجود دارد که در انتهای ستون فقرات همچون یک مار پیچ خورده، خوابیده و برای بیداری آن و در نهایت اتصال به ذات الهی، باید آن را بیدار کرد.
انرژی کندالینی، نیروی حیات و نهایت انرژی در جود انسان است. بیداری این منبع، در باغ سبز موهبت الهی و انرژی زنانه خلقت را به روی انسان باز میکند. بیداری کندالینی باعث بالا رفتن خلاقیت، افزایش انرژی، سبکی روح، افزایش سطح هوشیاری و ایجاد حس واقعی عشق بی حد و مرز به جهان خلقت میشود. پیشنهاد میشود مقاله دیگر ما درباره کندالینی چیست را بخوانید.
مودرا
مودرا حرکتی نمادین یا تشریفاتی در آیین هندو و بودایی است. برخی مودراها حرکتی شامل کل بدن یا حرکاتی با استفاده از انگشتان دست است. بهطور معمول، واژهٔ مودرا برای نشانهگذاری یک ژست، یا یک نحوهٔ رازآمیز قرارگرفتنِ دستان، یا ایجاد مُهروموم، و حتی به عنوان یک سمبل بکار میرود. با این وجود، چیزهای دیگری نظیر شیوههای قرارگرفتن چشمان، پوزیشنهای بدنی، و تکنیکهای تنفسی وجود دارد که به آنها نیز مودرا گفته میشود. این سمبلهای انگشتان، چشمها، و پوسچرهای بدنی میتوانند بهطور دقیق مرحلهای از آگاهی را روسن کنند.
آسانا
از لحاظ لغوی يعنی نشستن، اما در يوگا منظور وضعیتی است كه در آن يوگی در نهایت آرامش و سکون استقرار می یابد. از نقطه نظر جسمانی حالتهایی از قرار گرفتن بدن هستند که برای دستیابی به تعادل، قدرت، انعطاف پذیری، چالاکی و بهبود سلامت روح و روان کاربرد دارند. هر آسانا بر اساس ماهیت اجرایی، شکل و ساختار کلیاش به یک اسم خاص نامگذاری شده اند.