آیا تا به حال به عدم کالبد فیزیکی خود فکر کرده‌اید؟ شاواسانا در یوگا، حالتیست که جسم را به حد علایی از تن آرامی و مردگی می‌رساند. شاواسانا یکی از تمرینات اصلی یوگا است که با به چالش کشیدن وضعیت حالت کال بدی، ورزشکار را دعوت به دمی جدایی از این دنیا و پیوستن به نیستی می‌کند.
شاواسانا به عنوان یکی از آساناهای کلاسیک و مهم یوگا، تاثیر بسیار زیادی در آرامش ذهن و بدن دارد. امروز قصد داریم تا در این مطلب از مجله زی یوگا، همه چیز را درباره شاواسانا برایتان بگوییم. با ما همراه باشید.
شاواسانا چیست؟
شاواسانا در یوگا، حالتیست که ذهن و جسم را به اتفاق یکدیگر به آرامش و سکون می‌رساند. در فلسفه انجام شاواسانا عقیده بر این است که با رهایی وزن بدن، نیروی زمین جسم را به سمت اجری درست و متمرکز آساناها هدایت خواهد کرد.واژه شاواسانا از ترکیب شاوا (Shava) به معنای بدنی بی جان و آسانا (Asana) به معنای مکث و تنفس عمیق به وجود آمده است. از وضعیت شاواسانا به عنوان وضعیت مرده یا مریتاسانا (Mritasana) هم یاد می‌شود.
وضعیت فیزیکی ورزشکار در وضعیت شاواسانا، کاملا به صورت خوابیده است اما با این حال، حرکت شاواسانا، پایه و اساس بسیاری از حرکات مختلف یوگا است. در مطلبی جامع در مجله زی یوگا، همه چیز را درباره یوگا برایتان شرح داده‌ایم؛ پیشنهاد می‌کنیم تا این مطلب را نیز مطالعه کنید.
فواید شاواسانا برای بدن چیست؟
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های یوگا و حالت‌های مختلف آن با دیگر ورزش‌ها، حرکات شاواسانا است. بدن با هر بار انجام شاواسانا پس از تمرینات یوگا، خستگی خودش را به زمین داده و در عوض، آرامش و هماهنگی خود را از آن باز پس می‌گیرد.همچنین انجام شاواسانا قبل از خواب، باعث افزایش آرامش و خوابی با کیفیت و عمیق خواهد شد. هر چند که شاواسانا تنها برای بعد از ورزش یا قبل از خواب نیست!
پیشنهاد می‌کنیم تا هر زمانی از روز که دچار تنش و خستگی شدید، شاواسانا را به عنوان راهی برای برون رفت از وضعیت استرس‌زای خود، امتحان کنید.
شاواسانا باعث بهبود وضعیت و تنظیم جریان خون نیز می‌شود. پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما درباره حرکات یوگا را بخوانید.
فواید شاواسانا برای ذهن چیست؟
شاواسانا همانقدر که برای بدن مفید است، تاثیرات شگرفی نیز بر روی ذهن دارد. با بی‌حرکتی بدن و هوشیاری ذهن در هنگام اجرای این آسانا، ذهن به صورت خودآموز به سمت آرامش می‌رود. استراحت خودآگاهانه ذهن همچون ورزش است و در نهایت آن را تقویت خواهد کرد.
هرچه بی‌حرکتی جسم آسان است، اما سکون ذهن بسیار سخت و پر از چالش است. هر مقدار که در این کار بی‌تجربه‌تر باشید، در انجام این کار بیشتر شکست خواهید خورد. البته، ثابت قدم بودن در انجام شاواسانا و تمرین و تکرار آن تحت نظر مربی حرفه‌ای یوگا، در نهایت شما را به هدفتان خواهد رساند.
از دیگر فواید شاواسانا بر روی ذهن و روان می‌توانیم به افزایش تمرکز، بالا رفتن اعتماد به نفس، کاهش استرس، بهبود سلامت ذهنی، و رهایی از اثرات ذهنی تنش های مختلف روزانه نیز اشاره کنیم.
چطور شاواسانا را اجرا کینم؟
برای انجام شاواسانا، ابتدا بر روی زمین دراز بکشید و کف پاهایتان را به زمین بچسبانید. آرنج‌های خود را بر روی زمین بگذارید و بعد خیلی آهسته، استخوان لگن خود را کمی بالا ببرید. در انجام این حرکت به این نکته توجه داشته باشید که حتما گودی کمرتان بر روی زمین قرار بگیرد.
سپس هر دو پای خود را صاف کرده و دست‌های خود را به صورتی بر روی زمین قرار دهید که کف دست‌هایتان رو به آسمان قرار بگیرد. اگر دچار کمر درد یا زانو درد هستید یا حتی عضله‌های شما ضعیف هستند؛ برای انجام این بخش می‌توانید از بالشتک‌های کوچک کمک بگیرید.
اگر گردن درد دارید هم می‌توانید از بالشتکی کوچک در زیر گردن خود استفاده کنید. این نکته را حتما به یاد داشته باشید که در حین انجام شاواسانا، باید بدن در آرام‌ترین وضعیت خود قرار داشته باشد.حال چشم‌های خود را ببندید، آرام و منظم نفس بکشید؛ بگذارید بدن ریتم تنفس خود را بدون عوض شدن موقعیت ستون مهره‌هایتان پیدا کند.
حال که جسمتان به سکون و آرامش رسیده، دیگر نوبت به ذهنتان رسیده است. تنفس آرام خود را حفظ کنید و کم کم هر چیزی که در ذهن شما در حال گذر است، بی اعتنایی کنید؛ بگذارید که از همان راهی که آمده‌اند، خارج شوند. پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما درباره راه های کاهش استرس را بخوانید.
ممکن است در این مرحله بارها شکست بخورید؛ ایرادی ندارد. بعد از هر دم و بازدم به آرامی از اول شروع کنید.یکی از اتفاقات دیگری که ممکن است در طول شاواسانا برای شما بیفتد این است که خوابتان ببرد! در طول شاواسانا به قدری سیستم عصبی شما آرام می‌شود که یا احساس سرخوشی خواهید کرد یا به خواب خواهید رفت. هر چه در انجام این آسانا حرفه‌ای‌تر شوید، در ادامه کمتر به خواب خواهید رفت.
بعد از پایان شاواسانا، خیلی آرام به یک طرف بدن خود متمایل شده و به آرامی بلند شوید. در این حالت حتی می‌توانید که بنشینید.به صورت معمول، مدت زمان انجام یوگا شاواسانا بین 15 تا 20 دقیقه است هرچند که ممکن است در ابتدا زمان کمتری را برای آن صرف کنید.
انجام این آسانا هیچ محدودیتی ندارد و هر کسی می‌تواند آن را به صورت اختصاصی انجام دهد. هرچند که توصیه می‌کنیم تا برای رسیدن به نتیجه بهتر، حتما شاواسانا را به همراه مربی حرفه‌ای و با متن شاواسانا در یوگا انجام دهید.این متن و تکرار آن توسط لحن آرام مربی باعث آرامش ورزشکار می‌شود.
همچنین می‌توان با استفاده از شاواسانای صوتی، تمرینات را انفرادی هم انجام داد اما، وانهادگی فرد پس از انجام اصولی تکنیک‌ها به همراه مربی و اتکای به آوای آن، موفقیت او را در انجام درست شاواسانا تضمین می‌کند.
از این رو پیشنهاد می‌کنیم تا براي آموزش شاواسانا و یوگا به صورت اصولي، این آسنا را در مجموعه زي يوگا و تحت تعليم خانم زينب گودرزی ، مدرس حرفه‌اي و با سابقه يوگا و مديتيشن به صورت گروهي و يا تخصصي و به شكل آنلاين و حضوري، فرا گرفته و با انجام درست آن، گامی اساسي به سوی آرامش و سلامتی برداريد.
تفاوت شاواسانا و مدیتیشن چیست؟
هم شاواسانا و هم مدیتیشن هر دو بر آرامش و تمرکز ذهن تاکید دارند و هدف هر دو، در نهایت رسیدن به آن است. اما مهم‌ترین تفاوت مدیتیشن و شاواسانا در این است که در هر صورت و با این که شاواسانا کمترین میزان تحرک را دارد اما باز هم با انجام حرکات فیزیکی همراه است.
اما مدیتیشن، تمرینی آگاهانه و کاملا متمرکز بر روی ذهن است و هیچگونه حرکت فیزیکی را شامل نمی‌شود. قبل‌تر در مطلبي به صورت كامل درباره مديتيشن، تاريخچه و فلسفه آن برايتان گفته‌ايم؛. يراي آشنايي بيشتر با مديتيشن، مطالعه آن را به شما پيشنهاد مي‌كنيم.
سخن آخر
هر آنچه موجب رسیدن انسان امروزی به آرامش و پیوند آن با جان نظام هستی شود؛ نیکو و مبارک است. شاواسانا نیز یکی از همان راه‌هایی است که ما را تنها با تمرکزی که در نتیجه تمرین و ممارست فراوان است، به این یکی شدن نزدیک‌تر می‌کند.بی‌هیچ هزینه مادی و معنوی می‌توانید با شاواسانا، خود را شفا دهید.
حال شما بگویید؛ با تمرینات شاواسانا آشنایی دارید؟ چه تاثیری بر روی تمامی ابعاد وجودی شما داشته است؟ نظرات و تجربیات خود را با ما و دیگر خوانندگان زی یوگا به اشتراک بگذارید.